PD-L1 Nedir?
Programlı ölüm ligandı olarak bilinen bağışıklık sisteminin vücuda ait hücreleri yabancı olarak tanımasını engelleyen PD-L1 bir hücre zarı proteinidir. Fakat bu önemli mekanizma, tümör hücreleri de kendi hücrelerimizin başkalaşmış hali olduğu için, kanser söz konusu olduğunda bir dezavantaja dönüşebilmektedir. PD-L1, bağışıklık sisteminin T hücrelerinin aktivasyonunu baskılayan ve tümörlerin ilerlemesine neden olan bir moleküldür.
PD-L1 pozitif ne demek?
Bazı tümörler hücre yüzeylerinde PD-L1 proteinini yüksek oranda bulundururlar ve bunlara PD-L1 pozitif tümör denir. PD-L1, anti-PD-1 ve anti-PD-L1 sınıfı immünoterapilerin etkinliğini öngören çok değerli bir belirteçtir. FDA onaylı anti-PD-1 immünoterapiler: pembrolizumab, nivolumab, cemiplimab; anti-PD-L1 immünoterapiler: atezolizumab, durvalumab, ve avelumabdir. Her geçen gün onaylı etken maddelerin sayıları artmaktadır. Burda önemli olan ilacın kimde işe yarayıp kimde yaramayacağını iyi belirlemektir.
Yapılan çalışmalar, tümör hücrelerinde PD-L1 düzeyinin tedavi (immünoterapi) seçiminde yol gösterici olabileceğini göstermektedir.
Tümörün tipine ve köken aldığı organa bağlı olarak, PD-L1 pozitif hastalar, negatif olan hastalara göre immunoterapi ilaçlarına 2-3 kat daha yüksek oranda cevap vermektedir.
Tümörlerden alınan biyopsi örneği patoloji laboratuvarında parafin blok kesitleri olarak hazırlanır. PD-L1’e özgü immunohistokimyasal boyama tekniği ile değerlendirilir. Doku örneğinin incelenmesi için minimum 100 adet tümör hücresi içermesi gerekmektedir. Tüm koşullar sağlandığında;
• Tümörün %1’den az boyanması veya hiç boyanamaması PD-L1’in negatifliğini gösterir. Bu durumda kanserin tedavisinde immunoterapi uygulanması ya hiçbir etki yaratmayacaktır ya da çok az etki yaratacaktır.
• Tümörde %1-%49 arasında hücre zarı boyanması var ise bu PD-L1 pozitifliğini gösterir ve kanser hastası diğer tedavileriyle birlikte immunoterapi alabilir. İmmunoterapi hastanın kliniğine olumlu etki sağlayacaktır.
• Tümörde PD-L1’in %50’den fazla boyanması ise yüksek PD-L1 pozitifliğinin göstergesi olup, kanserin tedavisinde ilk basamak olarak immunoterapi düşünülebilir. Sonrasında diğer tedavilere geçilebilir.