1- Kanserlerde genetik danışmanlık almanın önemi ve faydası nedir?
Kanserleri kalıtsal ve kalıtsal olmayanlar olmak üzere 2 ye ayıra biliriz. Genetik danışmanlık almak kanserin ayrımı yapmak ve ona göre doğru testi yaptırmanıza fayda sağlar. Buda sizi doğru tanı ve doğru tedaviye götürür.
2- Kolorektal tTümörler nedir?
Kolorektal Kanser dünya genelinde en yaygın teşhis konan 3. kanser türüdür, kanserle ilişkili ölümlere neden olma açısından ise 4. sıradadır. Bu kanser türünde tanı çok önemlidir. Tanı tedavinin tipini belirler. Tanısı koyduğunuzda o mutasyona uygun akıllı ilacını verebilirsiniz, cerrahi müdahale yapabilirsiniz.
3- Akciğer kanseri nedir?
Akciğer kanseri tüm dünyada en sık görülen kanser türünü oluşturmaktadır. Genetikte bildiğimiz birçok gen bazı insanlarda akciğer kanseri bazı insanlar da başka kanserler yapabilir. Böyle olduğu için genetik tanı önemlidir, ona göre tedavi planı yapılır.
4- Meme kanseri nedir?
Meme kanseri kadınlarda görülen kanser tipleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Hayat boyu her 8 kadından birinin kansere yakalanma riski vardır. Akıllı ilaçlar hayatımıza girdiğinden bu yana tedavi başarımız artıyor ve sonuçlar sevindiricidir. Eski tedavi metotlarından, konforu ve başarısı yüksektir. Genetik tanı hem sizin için hem de aileniz için hayat kurtarıcı olabilir.
5- Mide kanseri nedir?
Mide kanseri dünyada en sık görülen 4. kanser türü kabul edilmektedir. Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 20 bin kişi mide kanserine yakalanmaktadır. Çocukluktan başlayan bilinçsiz beslenme alışkanlığının yanı sıra; sigara- alkol tüketimi de kanser oluşumunu tetikliyor. Mide kanserinde de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Mide kanseri vakalarının %10’unda genetik faktörler öne çıkar. Genetik tanı tedavi planını oluşturur.
6- Cilt kanseri (Melanoma) nedir?
Deriye rengini veren melanin adlı renk pigmentleri, melanosit denilen cilt hücreleri tarafından üretilir. Bu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünüp çoğalması sonucunda meydana gelen cilt kanseri melanom veya melanoma olarak tanımlanır. Deri kanserinde de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
7-Tiroid kanseri nedir?
Tiroid kanseri, tiroid bezindeki normal tiroid hücrelerinin, anormal hücrelere dönüşüp kontrol dışı büyümeleri ile ortaya çıkan tiroid bezi tümörleridir. Tiroid kanserinde de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
8- Glial tümörler nedir?
Glial tümör, astrositomlar, ependimomlar, oligodendrogliom ve embriyonik tümörler dahil olmak üzere merkezi sinir sisteminin (MSS) sayısız tümörleri için kullanılan genel bir terimdir. Farklı yaşlarda görüle biliyor. Türüne göre tedavisi değişiyor. Ağır vakalarda, akıllı ilaca duyarlı mutasyon çıkarsa hastanın tedavi şansı yükselir, o yüzden genetik tarama yapılması önerilir.
9- Pankreas kanseri nedir?
Pankreas, midenin arka tarafında yerleşimli, hem sindirim için gerekli enzimleri üreterek kanal vasıtasıyla ince bağırsakların ilk kısmı olan duodenuma aktaran, hem de kan şekerinin düzenlenmesi için gerekli hormonları üreten bir salgı organıdır. Bazı genler birden fazla kanserlere neden olabiliyor. Özellikle kalıtımsal kanserlerde tedavi şansımız yüksektir. Tanı olmadan Tedavi olmaz.
10- Mesane kanseri nedir?
Mesane kanseri, böbreklerden başlayıp, idrar yolları boyunca ortaya çıkabilen kanserlerin arasında en sık karşılaşılan ikinci kanserdir. Mesane kanserlerinin yaklaşık olarak %70’i ölümcül bir seyir izlememektedir. Fakat bu oluşumlar tekrar etmeye yatkındır. Mesane kanserlerinin %30’u ise önce vücudun kas dokusuna, ardından vücudun geri kalan tümüne metastaz yapma yani yayılma potansiyeline sahip olan kötü seyirli oluşumlar olarak tanımlanmaktadır. Mesane kanseri de diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
11- Yumuşak doku kanseri (Sarkom) nedir?
Sarkomlar yumuşak dokularda meydana gelirse ''yumuşak doku sarkomu'', kemiklerde ortaya çıkarsa kemik sarkomu veya ''osteosarkom'' olarak adlandırılır. Sarkom, bağ dokusundan kaynaklanan ve nadir görülen bir kanser türüdür. Bağ dokusu, vücuttaki dokuları birbirine bağlayan ve destekleyen bir sistemdir. Sarkomlar, kemiklerde, kaslarda, tendonlarda, sinirlerde, kıkırdakta, yağ dokusunda veya kan damarlarında meydana gelebilir. Yetmişten fazla sarkom tipi vardır. Sarkomlar çocukluk çağında daha sık görülür. Yetişkinlerde nadirdir. Sarkomlar çocukluk çağı kanserlerinin %15'ini oluşturur. Sarkomlar sıklık sırasına göre kol ve bacaklarda, karında ve baş-boyunda daha çok görülür. Sarkomlar da diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
12- Meninjiyom nedir?
Menenjiomlar beyin ve omuriliği saran meninks denilen zarlardan kaynaklanan, sinir dokusunu dıştan iten, yavaş büyüdüğünden ve yayılma olasılığı çok düşük olduğundan büyük çoğunluğu iyi huylu kabul edilen tümörlerdendir. Menejiyomlar da diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
13- Hipofiz Adenomu nedir?
Hipofiz bezinin dokusunu oluşturan hücrelerin çeşitli nedenlerle kontrolsüz bölünmesi ve çoğalması sonucu kitle oluşturmasına hipofiz adenomu adı verilir. Mevcut klinik yaklaşımda hipofiz adenomlarının neden geliştiği tam olarak bilinmez. Bununla birlikte yapılan araştırmalar sonucunda bazı risk faktörlerine sahip hastalarda hipofiz adenomu gelişme ihtimalinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Hipofiz adenomlarıda diğer tüm kanserlerde de olduğu gibi genetik faktörler önemlidir. Genetik tanı tedavi planlaması için önemlidir.
14- Ailemde erken yaşta kanser vakaları var. Ne yapmalıyım?
Ailesel geçişli kanserleri taraya biliyoruz ve bu kanser türlerinin bir çoğunun tedavisi var.
15- Kanserim birden fazla noktada aynı anda başlamış. Genetik mi?
Tüm kanserler genetik hastalıktır ancak tüm kanserler kalıtsal genetik hastalık değildir. Bunun iyi ayırt edilmesi gerekir. Test yapılıp hangi kanser türü olduğu belirlenip ona göre tedavi verilmesi gerekir.
16- Li-Fraumeni Sendromu nedir?
17. kromozomun kısa koluna yerleşen tümör süpressör genlerden biri olan p53teki bozukluk sonucu görülür. kolon,meme,akciğer kanserleri ile lösemi,lenforma,osteosarcoma,beyin tümörü gelişir. tp53 genindeki otozomal dominant mutasyon sonucu ortaya çıkan sendromdur. Genetik tanı tedaviyi şekillendirir.
17- Cownden Sendromu nedir?
PTEN genindeki bir mutasyonun neden olduğu kalıtsal bir grup bozukluk olan PTEN hamartoma tümör sendromunun bir parçasıdır. Çoklu hamartom sendromu olarak da bilinir. Cowden sendromu meme, tiroid, endometriyum, kolorektal, böbrek ve cilt gibi organların hem iyi huylu hem de kanserli tümörleri açısından yüksek risklidir.Genetik tanı yapılması gereklidir.
18- BRCA-1 ve BRCA-2 genlerindeki mutasyon meme kanserine sebep olur mu?
Kişinin ve ailenin öyküsü nde meme kanseri olması, erken adet görme, geç menopoz, ilk gebeliğin 30 yaştan sonra olması, uzun süreli kombine hormon kullanımı, obezite meme kanseri riskini arttırır. Ancak bu risk faktörleri olmayan çok sayıda meme kanserli kadın olduğunu unutmamak gerekir. O nedenle kadınların düzenli takip altında olması gerekir.
19- BRCA-1 ve BRCA-2 genlerinde mutasyon bulunursa bu kesin kanser olacağım anlamına mı gelir?
Mutasyon çıkması kesin kanser olacaksınız demek olmuyor, normal insanlara göre riskiniz daha fazla. Doğru takip önemlidir. Bu hastalarda meme ve over takibi sık yapılmalıdır. Radyasyon alması sıkıntılı olduğu için, takibinin usg ve gerekirse MR ile yapılması önerilir.
20- BRCA-1 ve BRCA-2 genlerindeki mutasyonu nasıl edebilirsiniz?
Testler hastadan kan alınarak yapılıyor. Ortalama 15-20 gün sürüyor test süresi. Test sonucuna göre neler yapılması gerekliliği ile ilgili hastaya genetik danışmanlık veriyoruz ve takip için ilgili bölüme yönlendiriyoruz.
21- Meme kanserine ne sebep olur?
Kişinin ve ailenin öyküsünde meme kanseri olması, erken adet görme, geç menopoz, ilk gebeliğin 30 yaştan sonra olması, uzun süreli kombine hormon kullanımı, obezite meme kanseri riskini arttırır. Ancak bu risk faktörleri olmayan çok sayıda meme kanserli kadın olduğunu unutmamak gerekir. O nedenle kadınların düzenli takip altında olması gerekir.
22- Meme kanseri genetik midir? Kalıtsal mıdır?
Meme kanseri gelişiminde hastaların yaklaşık %15 kadarında ailesel özellikler önem taşır. Ailesel kanserler genellikle daha erken yaşlarda başlar ve iki taraflı meme kanseri riski artar. Bazı türlerinde yumurtalık kanseri, kolon kanseri gibi diğer organ kanserlerini riskinde de artış olabilir. Bu nedenle sebebin bilinmesi kişinin ve ailesinin daha sonraki hayatında korunması için önemlidir. Bunun yanında bazı ailesel kanser türlerinde hastalığa özgü tedaviler mevcuttur. Hastalığın tedavisi için hem cerrahi planlama hem de ilaç seçimlerinde ailesel kanserlerinin araştırılmış olması büyük önem taşımaktadır.
23- Meme kanseri hakkında ne zaman genetiğe başvurmalıyım?
Meme kanseri ve diğer tüm kanserlerde hastalık ailesel olsun ya da olmasın genetik testler hastalığın tedavisindeki planlamalarda altın anahtar durumundadır. Bu nedenle hastalar tedavi süreçleri başlamadan önce genetik merkezleri ile temas etmelidir
24- BRCA-1 ve BRCA-2'de mutasyon tespit edilitse ne yapmalıyım?
Herhangi bir ailesel meme kanseri risk faktörü tespit edildiğinde tespit edilen mutasyonun ağırlığı, aile öyküsü, kişinin yaşı gibi bir çok faktörden yola çıkarak alınacak koruma tedbirlerinin belirlenmesi gerekir. Kişinin herhangi bir karar almadığını önce tüm Seçenekler hakkında ve toplam riski hakkında bilgi alması gerekir. Bunun için genetik merkezi ile temas etmek gerekir.
25- Genetik testlerde risk bulunumazsa kanser olma şansım yine de var mı?
Genetik testleri normal olması kişinin kanser olmayacağı anlamına gelmez. Bu nedenle test sonuçları normal çıkan kişilerde de takiplerin sürmesi gerekir. Ancak ailesel kanser riski pozitif çıkanlar da takip usulleri ve sıklığı değiştiği için bu testlerin yapılması önemlidir.
26- Erkeklerde meme kanseri olur mu?
Meme kanseri erkeklerde de görülebilir. Erkeklerde görüldüğü zaman kalıtsal bir hastalıkla ilişkili olması olasılığı çok daha fazladır. Bu nedenle ailede meme kanseri olan erkekler için de gerekli araştırmalar yapılmalıdır. Bunun yanında ailede meme kanseri olan erkeklerde ya da kendisinde meme kanseri gelişen erkeklerde diğer organlardaki kanserlerin risklerinin belirlenmesi için genetik araştırmaların yapılması büyük önem taşımaktadır.
27- Ailemde erken yaşta meme kanseri hikayesi var. Ne yapmalıyım?
Ailesinde meme kanseri veya herhangi bir başka kanser olan kişiler kendilerinde risk olup olmadığını anlayabilmek için bir genetik merkezi ile bağlantı kurmalıdır. Ailesel kanserler sıklıkla ailede erken yaşlarda kansere yol açmak da beraber eğer ailede birden fazla kişi de kanser varsa kişilerin yaşları göz ardı edilerek mutlaka genetik merkezi ile temas etmek gerekir. Çünkü bazen ailesel kanserlerde beklenmedik şekilde geç yaşlarda ortaya çıkabilirler.
28- Meme kanserinde erken tanının önemi nedir?
Meme kanserinin veya diğer kanserlerin genetik sebebinin belirlenmesi hem ilaç seçiminde, hem kişinin kanser olması Riskinin azaltılması ile ilgili bazı tedbirlerin alınmasında önem taşımaktadır.